Geen Double-Trouble maar Win-Win formule!

gepubliceerd: ‘Hondensport & Sporthonden’ 18 september 2014 www.hondensport.com

2 x Detentie, de trainers èn de honden: geen Double-Trouble maar Win-Win formule!

Heerhugowaard, 5 augustus 2014, 9:15 uur. Penny en Marjet waren al vroeg op pad om vijf asielhonden uit Amsterdam naar de Penitentiaire Inrichting Amerswiel te brengen. Gedetineerden trainen de asielhonden. Het zijn honden met gedragsproblemen. Dankzij het trainingsprogramma van de non-profit organisatie maken zij kans herplaatst te worden. Standaard procedure is dat acht weken lang, twee maal per week, anderhalf uur wordt getraind. Op een positieve manier, zonder correcties. Met zorg zijn de juiste combinaties trainer-hond bij elkaar gezocht. Al 185 honden zijn herplaatst.

De eerste hond is Herta. Een temperamentvolle kruising Mechelse herder. Op mijn vraag hoe ik de trainer van Herta ga noemen, omdat wij geen echte namen gebruiken in dit verhaal, antwoordt hij: ‘Noem mij maar Gabilan.’

‘Okay, Gabilan, wil je vertellen wat het trainen met de hond voor jou betekent en waarom je haar de naam ‘Herta’ hebt gegeven?’

‘De vorige hond die ik getraind heb, noemde ik Donk, omdat hij grote oren had. Dat was ook een herder. Hij heeft nu een nieuwe baas. Deze hond noem ik Herta, die naam had ik al langere tijd in gedachten. Wij hadden vroeger thuis een pekinees die Herta heette. Herta valt uit naar andere honden. Vroeger viel ze ook uit naar mensen. Nu gaat het een stuk beter. Ze is ongeveer twee jaar oud. Het trainen met de honden betekent veel voor mij. Als Herta hier naar toe gebracht is en ‘s-morgens uit de auto komt, rent, springt en blaft ze als een dolle. Dan valt er niks met haar te beginnen. Dan is ze zò blij.’

Om een antwoord te krijgen op de vraag of hij naar de dagen dat er getraind wordt met de honden uitkijkt, moet ik aandringen. Stoere mannen vertellen dat nou eenmaal niet graag.

‘Het is mooi, ik kijk er naar uit, naar die twee dagen per week dat ik de hond train. We bouwen een vertrouwensband op samen. De hond en ik. Maar of ik de avonden voor de trainingsochtenden moeilijker of anders in slaap val dan normaal, vertel ik niet!’

‘Okay, Gabilan, dat hoeft ook niet. Maar wil je vertellen hoe het voelt om afscheid te nemen van je hond? Met de wetenschap dat ze een nieuw leven tegemoet gaat, door jou, door alles dat jij haar hebt geleerd, want Herta heeft al een nieuwe baas.’

‘Dan ben ik blij voor Herta. Dat gun ik haar. Ze is een lieve hond. Ik kan alle honden trainen. Als het maar een leuke hond is.’

‘Ik heb gehoord dat jij een bijzonder goede trainer bent, dat jij de moeilijkere honden krijgt, waar niemand iets mee kan beginnen. Wat is je geheim?’

Heel rustig, zoals alles wat hij doet, antwoordt hij: ‘Relaxed blijven, vooral niet boos worden en veel geduld. Heel veel geduld. Mijn stem weinig gebruiken en veel met de clicker.’

Tussendoor doet hij oefeningen met de clicker. Hij heeft de volle aandacht van Herta en geniet daar zienderogen van. Ze krijgt beloningen in de vorm van stukjes Rodi-worst. Speciaal daarvoor, om geen resten worst aan de handen te hebben, dragen een aantal van hen plastic handschoenen, ook Gabilan. Op het moment dat hij Herta beloont, fluistert hij iets. Op mijn vraag wat hij precies zegt, krijg ik geen antwoord. Maar de grote smile op zijn gezicht vertelt mij dat hij het best wil zeggen, maar dat hij zich er een beetje voor schaamt. Natuurlijk vraag ik er verder niet meer naar. Opeens zegt hij het zodat ik het kan horen. Herta ligt af en wordt aangehaald. En dan, wanneer deze stoere man over zijn hart strijkt om zijn geheim te delen, hoor ik welke woorden hij Herta influistert: ‘even chillen-chillen.’

‘Aha, dus dat is jouw code-woord naar jouw hond ‘even chillen-chillen’. Mag ik dat opschrijven?’

Hij kijkt mij aan en lacht.

De volgende hond is een kruising Stafford. Lichtbruin en uit de kluiten gewassen, genaamd Frutsel. In tegenstelling tot Gabilan is het voor de trainer van Frutsel wel moeilijk om afscheid te nemen. Maar ook hij laat weten: ‘Als de hond het maar goed krijgt, dan heb ik mijn steentje bijgedragen.’

Hij wil in dit artikel ‘Tom’ genoemd worden. Op mijn vraag hoe hij bij de naam Frutsel komt, laat hij weten daar spijt van te hebben. Het is lastig om die naam te roepen. Anderen delen zijn mening. Tom vertelt: ‘Frutsel heeft een jaar afgezonderd gezeten, in een isolement. Zijn kop heeft bij zijn schedel een grote deuk. Hij moet wel ernstig mishandeld zijn. Frutsel probeert steeds zijn omgeving te regeren. Als er iemand recht op hem toe loopt, kan dat foute boel zijn.

Het is niet leuk hoor, om in detentie te zitten en geen kant op te kunnen. Elke dag hetzelfde: opstaan, aan het werk, tussen de middag eten koken, weer aan het werk. Ik kijk altijd uit naar het trainen met de honden. Onbewust ga ik me toch hechten aan de hond, maar dat probeer ik niet te doen. Die tweemaal anderhalf uur per week kan ik alle zorgen en problemen totaal vergeten. Alleen het trainen met Frutsel is dan belangrijk en verder helemaal niks. Hoe erg het ook is om hier te moeten zijn en opgesloten te zitten, zo leuk is het om mijn eigen hond te mogen trainen. Wij houden ook een dagboek bij. Daarin schrijven wij wat de hond geleerd heeft en andere dingen over de hond die belangrijk zijn voor de nieuwe baas.’

De derde hond in het trainingsprogramma is Bigs. Eveneens een Stafford look-a-like. De trainer van Bigs wil ‘Sander’ genoemd worden. Op mijn vraag iets te vertellen over het trainen van de honden, laat hij kort en bondig weten: ‘Trainen met de asielhonden is géén tijdverspilling! Het is mooi werk!’ Op mijn vraag hoe hij dit aan nieuwkomers zou vertellen, antwoordt hij: ‘Trainen met honden is gewoon leuk! En dankbaar als ze een goed huis krijgen!’

De vierde hond is Tyson. Vernoemd naar de bokser Mike Tyson. Deze kruising stafford is atletisch gebouwd, overmatig beweeglijk en heeft de kleur van ebbenhout. Hij glanst als een spiegel en kijkt alsof hij wil laten weten: ik voel mij nu, op dit moment hier samen met mijn baas, de gelukkigste hond van de wereld! De trainer van Tyson is al uit hechtenis. Hij komt vrijwillig terug naar Amerswiel voor deze laatste training met Tyson.

De vijfde en laatste hond is Spike, een donker gestroomde kruising stafford. Zijn trainer, die ‘Jaaq’ genoemd wil worden, vertelt: ‘Spike zit voor de tweede maal in het trainingsprogramma. Niet omdat hij de eerste keer niet is geslaagd, maar omdat ik binnenkort uit hechtenis ga, wel nog met een enkelband, en hem dan graag zelf wil hebben. Om die reden mocht ik Spike blijven trainen. Ik wil dat Spike mijn hond wordt. Wij hebben samen een band opgebouwd. Ik zou hem zo graag mee naar huis willen nemen als ik vrij kom, maar helaas is het anders gelopen.’

Dan is het even stil en zie ik tranen in de ogen van een grote stoere vent. Een jongen die van honden houdt. En van één in het bijzonder: Spike. Hij is ook de enige die geen plastic handschoen draagt, waarschijnlijk omdat hij zich niet stoort aan de voerresten op zijn handen en zonder handschoen beter contact heeft met Spike.

Jaaq vult aan: ‘Spike zou bij ons komen, maar een paar weken geleden heeft zich een gezin gemeld. Zij hebben interesse in Spike. Na kennismaking met Spike die in het Amsterdamse asiel verblijft, is besloten dat Spike na zijn training naar het gezin gaat. Misschien is het beter zo. Wij hebben thuis al een kruising Stafford. En ook nog eens een reu. Twee van dit soort moeilijke honden op één adres kan verkeerd gaan.’

Jaaq speelde met Spike en dat zag er zo goed uit. Zoveel harmonie tussen die twee. Het was te mooi om te verstoren, dus stelde ik geen vragen meer, behalve: ‘Heb je een mooie foto van jou en Spike samen?’

Met opgezwollen ogen schudde hij ‘nee’. Hij zei dat hij wel foto’s had van Spike, maar niet van hem mét Spike. Ik maakte mooie foto’s van hen samen. Niet eerder heb ik een hond met zoveel overgave aangehaald zien worden. Daarna zei Jaaq: ‘Als Spike het maar goed krijgt bij zijn nieuwe bazen. Als ze maar leuke dingen met hem gaan doen, dan heb ik daar vrede mee. Spike verdient het om een leuk leven te krijgen. En ik heb in ieder geval de foto’s nog… De stichting moet doorgaan met dit project. Trainen met een hond geeft zoveel afleiding en plezier. Het is mooi en dankbaar om te doen.’

Jaaqs moeder die ook bij deze demonstratiedag aanwezig is, laat mij weten dat haar zoon wel eens gezegd heeft: ‘als ik moet kiezen tussen bezoek ontvangen of samen zijn met Spike, kies ik voor Spike. Hoe fijn het ook is dat er bezoek mag komen. Spike betekent alles voor mij.’ Ze vervolgt: ‘Nu vraag jij je af waarom ik Spike niet eerder uit het asiel gehaald heb. Dat komt omdat mijn andere zoon, die ook in detentie zat en ook een hond getraind heeft, deze hond na zijn vrijlating heeft opgehaald. We hebben dus al een hond, van hetzelfde soort als Spike, en daarom vond ik het beter om met Spike te wachten tot Jaaq weer thuis is. Niemand verwachtte dat juist Spike herplaatst zou worden.’

Na deze les die een reeks van acht weken afsluit, is het woord aan gevangenis directeur Jan Bakker. Alle trainers krijgen zijn persoonlijke felicitaties, een certificaat en een grote foto van de hond die zij getraind hebben. Het is bijna aandoenlijk om te zien hoe sterke, stoere mannen plotsklaps veranderen in trotse schooljongens.

Het is warm geworden op de buitenplaats van Amerswiel met daaraan grenzend een eigen moestuin. De zon schijnt, de warmte blijft hangen tussen de hoge gevangenismuren. Wanneer de honden weer in de bus gaan om terug gebracht te worden naar het asiel in Amsterdam, laten de jongens hun maatjes eerst nog water drinken. ‘Ik wil niet dat hij straks dorst krijgt en niet kan drinken’, hoor ik één van de jongens zeggen terwijl hij zijn hond stevig omhelsd. Dan komt er een opmerking van Jaaqs moeder: ‘De jongens hebben hier in de gevangenis het meest interactieve en warme contact door het werken met de honden. Deze projecten moeten doorgaan.’

De achterklep van de bus gaat open. Vijf kennels zijn nog leeg. Dan is het toch echt de hoogste tijd om de honden weer in te laden, allemaal op hun eigen plaats. Voor twee van hen wacht een nieuw thuis. Herta en Spike. Hun dagboeken worden, bij wijze van gebruiksaanwijzing, aan de nieuwe bazen meegegeven. Taak volbracht, missie geslaagd… op één gebroken hart na. Dat van Jaaq. Hij staat bij de bus en geeft Spike voor de laatste keer worst en drukt hem dicht tegen zich aan. Ikzelf moet nu toch even slikken. Ik kan alleen wensen dat de hond van zijn broer, die al bij hun thuis is, een pleister op de wond zal zijn.

De volledige training zit er op. Acht weken zijn voorbij. Dit afscheid is definitief. Een nieuwe lichting honden voor het volgende trainingstraject staat al in de startblokken. Juiste combinaties worden weer zorgvuldig bij elkaar gezocht door Betty en Marlies, gedragsdeskundigen die dit goede en ook zware werk vrijwillig doen.

De stichting doet mee aan de 3M Grote Gift voor Milieu & Maatschappij. Een geldprijs die zij hard nodig hebben. Tot 31 oktober kan er gestemd worden. Er is geen subsidie voor de non-profit organisatie. En dat terwijl zij zulk goed werk doen voor mens èn dier. Zij brengen twee partijen die in een moeilijke situatie verkeren bij elkaar. Met succes. Zij maken het bijna onmogelijke toch mogelijk. Mensen en honden in detentie: geen double-trouble maar win-win formule.

FOTO’S: 1) Jaaq met Spike   2) Herta leert niet uit te vallen naar honden   3) Herta   4) Frutsel   5) Tyson

Langere versie van “geen Double-Trouble maar Win-Win formule!” is gepubliceerd in: ‘Hondensport & Sporthonden’ 18 september 2014, www.hondensport.com

*Persoonsnamen en/of bedrijfsnamen zijn, uit privacy overweging, fictief of verwijderd.